مدل های متولی معیشت بشر

در طول تاریخ مدل‌ های مختلفی متولی اداره‌ ی زندگی بشر بوده‌ اند.این در حالی است، که بسیاری فکر می‌ کنند، تنها یک مدل برای اداره‌ ی #معیشت بشر وجود دارد.

مدلِ #اکانامی ،که به اشتباه به واژه‌ ی #اقتصاد ترجمه شده است،به نظر تنها مدل برای اداره‌ ی معیشتِ بشر می‌ آید.اما واقعیت این است که بشر تا کنون ۴ مدلِ اصلی را برای اداره‌ ی معیشت خود تجربه کرده‌ است.

ناکارآمدیِ مدلِ اکانامی پس از بحرانِ اقتصادیِ سالِ ۲۰۰۸ **برای چندمین بار در طولِ تاریخ** به اثبات رسید. این ناکارآمدی باعث شده که امروز عمده‌ ی متفکرانِ اقتصادی به دنبالِ مدلِ جای‌گزین برای اکانامی در غرب باشند.

#کدآمایی مدلِ متولی معیشت در حوزه‌ ی تمدنِ #ایران هم‌ ارز با مدلِ اکانامی در حوزه‌ ی تمدنی #غرب بوده است **و قدمتی ۳۰۰۰ ساله دارد.**هر چند امروز هیچ حکومتی از آن برای اداره‌ی معیشت جامعه‌ ی خود استفاده نمی‌ کند، اما بررسی و بازنگریِ این مدل می‌تواند در طراحیِ مدلِ مناسبیِ برای اداره‌ی معیشتِ انسانِ مسلمانِ ایرانی مفید باشد.

هم‌ ارزِ مدل‌ های اکانامی و کدآمایی، که در دو حوزه‌ ی اصلیِ تمدنی #ایران و #یونان استفاده می‌ شدند، دو مدلِ دیگر نیز مطرح بوده‌ اند. مدل‌ های #بیع و #ربا دیگر مدل‌ های متولی معیشت بشرند که هر دو مدلِ در تاریخِ ادیانِ الهی توسطِ انبیا برجسته ‌شده‌اند.**انبیاءِ الهی هم‌ واره از ربا نهی و به بیع دعوت می‌ کرده‌ اند.**
...............................................................................................................................
در میانِ این چهار مدلِ اصلی، #اقتصاد تنها یک واژه‌ ی غلط و بلاتکلیف است. واژه‌ ای غلط است چون به معنای **میانه‌ روی** است و معادلِ هیچ‌ یک از مدل‌ هایی که معرفی شدند نیست. واژه‌ ای بلاتکلیف است، چرا که برای تمامیِ این مدل‌ ها استفاده می‌شود. امروز در زبانِ فارسی، اقتصاد معادلِ اکانامیِ غربی، کدآماییِ ایرانی، بیعِ قرآنی و ربای مذموم است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#بیع:

**مدلِ معیشتی #بیع مبتنی بر رویکردِ #مشتری‌_مدار تعریف می‌شود.رویکردِ مشتری‌ مدار برگرفته از آیه‌ ی ۱۱۱ سوره‌ ی #توبه است. طبقِ این آیه که یک دکترینِ قرآنی است خداوند مشتریِ نفس و مال مومنین است. در این نگاه، بیعْ ساز و کار مبایعه‌ ی نفوس‌ و اموال مومنین را با خدا روشن می‌کند. دکترین بیع، چیستی، چرایی و چگونگیِ ایجادِ یک مدلِ کاملِ معیشتی است. مدلی که در آن نفوس و اموال مومنین به کیفیتی برسد که خداوند خریدار آن‌ باشد.**
دکترین بیع: 8pic.ir/images/1j6jx 

آیه ی 111 سوره ی توبه: 8pic.ir/images/ybjh7 
...............................................................................................................................
#اکانامی :

**حوزه‌ ی تمدنی #غرب در طول تاریخ،با الگوی معیشت ویژه‌ ی خود یعنی #اکانامی ، در یک رویه‌ ی ثابت، #جنگ و #غارت را به عنوان یکی از روند ها و رویه‌ های ثابت، برای اداره‌ ی معاش خود به کار برده و هم‌چنان نیز آن‌ را به کار می‌ برد.**
**واقعیت‌ های تاریخی در مورد غرب، نشان می‌ دهد که #اکانامی هیچ‌ گاه نتوانسته به عنوان الگوی معیشت زمینه‌ ای را ایجاد کند تا غرب به صورت #مستقل و بدون این‌ که بخواهد از امکانات و منابع سایر سرزمین‌ ها و حوزه‌ های تمدنی استفاده کند، خود را اداره کند.**
...............................................................................................................................
#ربا :

**همان‌ گونه که #بیع طبق آیه‌ ی ۱۱۱ سوره‌ی توبه با #مال و #نفس انجام می‌ شود؛ #ربا نیز می‌ تواند با مال و نفس انجام شود. مال و نفس دارایی‌ های انسان هستند. دارایی‌ هایی که خدا آن‌ ها را در اختیار انسان گذارده است. برای بسیاری ربای مال همانند بیع مال قابل درک است. وقتی مال که یکی از اقسام شناخته‌ شده‌ ی آن پول است در اختیار کسی قرار گیرد و به ازای آن پول بیش‌تری از فرد مقابل طلب شود؛ #ربای_مال اتفاق افتاده است.**

اما #ربای_نفس چگونه اتفاق می‌ افتد؟

#نفس همان‌گونه که گفته شد، مانند مال، یک #دارایی برای انسان است. این دارایی را همانند مال باید با اجزای آن شناخت. یکی از اجزای این دارایی #زمان است. در این‌جا ربای نفس می‌تواند با ربا بر زمانی که افراد می‌ گذارند رخ دهد.**به عنوان مثال اگر فردی زمان برای کسی اختصاص دهد و در ازای آنْ زمان بیش‌تری از فرد مقابل طلب کند، ربای زمان و در واقع ربای نفس رخ داده است.**

#نفس اجزای متعدد دیگری نیز دارد. این اجزا را با مصادیق آن می‌ توان شناخت. مثلاً استاد یک دانشگاه مباحث و نظریه‌ های معمول و کشف شده را در یک درس خاص از یک رشته‌ ی تحصیلی به دانشجویان خود ارائه می‌ دهد. حال اگر یکی از دانشجویانش نبوغ ویژه‌ ای داشت و یک نظریه‌ ی بدیع و نویی در آن حوزه ارائه داد و در گام بعد آن استاد نظریه‌ ی دانشجویش را به نام خودش منتشر کرد، #ربای_نفس رخ داده است.

**ربا می‌تواند در اشکال #ساده یا #پیچیده رخ دهد.**

**اگر انسان رباخوار، از انسان هدف، در ازای مالی که می‌ دهد مال بیش‌تر، و در ازای نفسی که می‌ دهد، نفس بیش‌تری طلب کند یک ربای #ساده رخ می‌دهد. اما اگر انسان رباخوار در ازای مال، نفس بیش‌ تر و در ازای نفس، مال بیش‌تر از انسان هدف طلب کند، در این حالت ربای #مرکب رخ می‌ دهد. پس ربای مال به نفس یا ربای نفس به مال، از مشتقات ربای مرکب هستند.**

افرادی که پول می‌ دهند و در ازای آن پول قصد دارند طرف مقابل را به #بردگی بکشند که در این‌جا استثمار انسان هدف توسط انسان رباخوار انجام می‌شود.

**بر خلاف تصور عمومی، ربای نفس خیلی جدی‌ تر از ربای مال مطرح است. تمدن مادی غرب تنها به دلیل زمینه‌ سازی ربای مال نیست که مستعد #فروپاشی است. ربای نفس و فراتر از آن ربای مرکب، با اجزای متعددش به صورت گسترده‌‌ ای در غرب شایع است.**

کارکردهای ربای مرکب، از بین بردن، #خلت و #دوستی ، #انفاق و #برکت در جامعه است.
8pic.ir/images/u5ra5 

8pic.ir/images/zsslz 
...............................................................................................................................
#کدآمایی :

کدآمایی الگوی معیشتی #ایرانی است. این الگو در طول تاریخ طولانی تمدن ایران، برای اداره‌ ی معیشت انسان ایرانی استفاده می‌ شده است.الگویی که ریشه‌ ی افراد را در زمین تعریف می‌کند و بر خلاف مشابه غربی‌ اش **به دنبال پاسخ به نیازهای انسان با بهر‌ه‌ گیری #حداقلی از منابع موجود است.**
در ایران باستان 3 مفهمون وجود داشته به نام های: #کدخدا - #کدبانو - #کدآما

کدخدا به کسی گفته می شده که بدون نیاز به شهر یا روستای دیگر با منابع خود روستا آنجا را اداره می کرده.

کدبانو هم به کسی گفته می شده که با توجه به امکانات موجود در خانه خانه را اداره می کرده.

**#آما از آمایش هست به معنای #آماده_سازی.کدآما مفهومی است به این معنا که با منابع موجود در محیط خودمان زندگی و معیشت را رقم بزنیم.**
**علم اکانامی,علم تخصیص منابع #محدود به نیاز های #نامحدود هست.به همین دلیل برای تامین نیاز های خود ناچارند منابع سایر سرزمین ها را نیز غارت کنند.اما علم #کدآمایی میگوید شما اطرافتان را نگاه کنید,و از منابع اطرافتان نیازهایتان را برطرف کنید,ولاغیر.**

متاسفانه این الگو تقریباً بیش از یک قرن است که متولی ندارد و هیچ حکومتی در جهان از آن برای اداره‌ ی مردم خود استفاده نمی‌کند. اما این الگو یک سابقه‌ ی ۳۰۰۰ ساله دارد و دو امپراتوری #هخامنشی و #ساسانی از آن استفاده کرده‌اند. اساساً کسانی که نسبت به وجود یک چنین الگویی شک دارند باید از خود بپرسند که چطور این دو امپراتوری، گستر‌ه‌ای در حد چند کشور را اداره می‌ کرده‌اند اما الگویی برای اداره‌ ی معیشت مردم خود نداشته‌ اند؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در لینک بعدی ان شاء الله مفصل تر به دو مدل معیشتی #بیع و #کدآمایی خواهیم پرداخت.
یا علی

پیوست:این لینک رو مطالعه کنید: www.mashreghnews.ir/